Bilanço Rehberi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Muhasebenin temel finansal tablolarından biri anlamına gelen bilanço, ana hatlarıyla ikiye ayrılmaktadır. Bir tarafta işletmenin varlıkları rapor edilirken bir taraftan da işletmenin borçları ve özkaynakları gösterilmektedir.

Bilanço Ne Demek?

Kısacası bilanço, işletmenin tüm mal varlıklarını ve alacak verecek durumlarını gösteren bir çizelgedir. Muhasebede kullanılmakta olan temel finansal tablolardır. İşletme varlıklarının rapor haline getirilmesi, işletmenin borç ve özkaynaklarının tutulması anlamına gelir. Bilanço çizelgesinde kalemler nakit ya da envanterlere göre oluşturulur. İşletmenin mal, mülk, gelir, gider ve ekipman gibi kalemleri kapsar.

Bilançonun Türleri

Bilançonun ne olduğunu öğrenmek için türlerine de göz atmak gerekir. Bir sürü türleri mevcuttur. Sizler için bilanço türlerini yazımızda kısaca tanıttık.

• Karşılaştırmalı Bilançolar

Tutar karşılaştırması esas alınır. Örneğin herhangi bir günün bilançosu ile herhangi bir başka günün bilançoları kıyaslanır.

• Hesap Bilançosu

Pasif sola, aktif sağa gelecek şekilde yerleştirilen bilançolardır. T şeklinde düzenlenirler.

• Analitik Bilançolar

Bilançonun analize uygun olarak hazırlanmasıdır. Hesap tutarları gibi pek çok değişkenlerin değişik açılardan hesaplanılması ve analize uygun hale gelmesi durumunu ifade eden bilanço türüdür.

• Mali Bilançolar

Vergi kanunları dışına çıkmayarak hazırlanılmış ve kavramsal hesaplama yönteminden yararlanılmış bir bilanço türüdür.

• İşletme Bilançoları

İşletmenin belli bir dönemdeki ya da belli bir andaki bilanço tablosu anlamına gelir.

• Ticari Bilançolar

İş hayatının ihtiyaçlarına ve muhasebe teorisinin uygulanmasına göre hazırlanmış bir bilanço türüdür.

• Konsolide Bilançolar

Ana şirketle ilişkili şirketlerin belirli bir andaki finansal durumunu toplu halde gösteren bir bilançodur.

• Rapor Haline Getirilmiş Bilançolar

Hesap sıralamasına göz gezdirildiğinde aktif hesapların altında pasif hesaplar sıralanmış olur.

İşletmelerde Bilançonun Önemi

Bilanço işletmelerde büyük önem arz eder. Çünkü işletme sahibine ve yatırımcılarına şirketin sahip olduğu değerleri ve borçlarını söyler. İlk olarak kullanımı kazanç ve harcama takip etmekte olsa aynı zamanda şirket karlılığı için de büyük önem arz eder. Örneğin yeni bir yatırımda bulunmadan hemen önce işletme bilançosuna bakılır ve ona göre karar verilir. İşletmenin herhangi bir zamandaki mali durumu hakkında anlık görüntüye ulaşmayı sağlayan bilançodur. Örneğin hesap dönemleri 12 aydır.

Bilançoya ise hesap döneminin son anındaki sahip olunan değerleri ve yükümlülükleri yansır. İşletmenin mali durumuna genel açıdan bakmayı sağlar. Sorunları görmeye, finansal alandaki güçlü yönlerinizi belirlemeye ve işletmenin mali durumu hakkında bilgi sahibi olmaya yol açtığı gibi aynı zamanda da yatırımcıların bilançonuz hakkında fikirlerini beyan etmesine de olanak sağlar.

Bilançonun Bileşenleri

Üç bileşenden oluşmaktadır.

• Varlık Bileşeni

Nakite dönüştürülebilen herhangi bir şey varlık olarak tanımlanır. İşletmelere ekonomik açıdan değer katar. Hem dönen varlıklarını hem de sabit varlıkları içermektedir. Devlet tahlillerini, hazine bonolarını ve para piyasaları gibilerini dönen varlıklar kapsamaktadır. Mülkleri, tesisleri, uzun vadede yatırımlar ve maddi olmayan varlıkları da sabit varlıklar kapsar.

• Yükümlülük Bileşeni

Varlığın tersi borç anlamına gelir. Gelecekteki oluşabilecek maliyete ya da masrafa yorumlanır. Örnek verecek olursak bir borç ya da borçlu olunan tutarlar bir yükümlülüktür. Hem kısa hem de uzun vadeli yükümlülük olarak iki çeşidi mevcuttur.

• Özkaynak Bileşeni

Hisse sahibinin öz sermayesini temsil etmektedir. İki araçtan oluşur. Bunlar sermaye ve birikmiş kazançlardır. Şirketin, hissedarlarından ticari amaçla aldığı para miktarına sermaye denmektedir.

Bilanço Oluşturma Yöntemleri

• Rapor yapılacak olan tarihe karar verilmesi
• Raporlama tarihi itibariyle varlıkların tanımı
• Tarih itibariyle yükümlülüklerin tanımı
• Hissedar sermayesinin hesaplanması
• Toplam varlıkların karşılaştırılması

Sabit ve mevcut olarak varlıklarınızı kategorize edin. Raporlama tarihi itibariyle yükümlülüklerinizi tanımlayın. Daha sonra yatırımcı olacak kişilerden alınan sermayeleri de rapora dahil edin. Son olarak da varlık karşılaştırmanızı yapın.