E-Ticaret Sektöründe İnovasyon Türlerinden Nasıl Yararlanılır?
İnovasyon; yenilik, yenilikçilik veya yenilenme demektir. Günümüz iş dünyasında sıklıkla inovasyondan bahsedilmektedir. İnovasyon yalnızca firmaların değil, kurumların hatta devletlerin de yenilikçi yaklaşımını anlatmak için de kullanılmaktadır. Bilgi ve teknolojinin kullanıcılara maksimum fayda sağlayacak şekilde üretilmesini amaçlamaktadır. Peki, tam anlamıyla inovasyon nedir? E-ticaret sektöründe yararlanılan inovasyon türleri nelerdir? Gelin hep birlikte bir göz atalım.
İnovasyon Nedir?
Yenilikçilik ve yenilik faaliyetleri anlamına gelen inovasyon kavramı, 2. Dünya Savaşı sonrasında Japonya’da ortaya çıkan ve inovatif yaklaşımın temelini oluşturan kaizen felsefesinin batı tarafından revize edilmiş halidir. Yenilik kavramına sistematik bir bakış açısı getiren inovasyon, bilim ve teknoloji politikasına bütüncül yaklaşımı esas almaktadır.
İnovasyon kavramının net tanımı Oslo Sözleşmesi’nde yer almaktadır. Bu sözleşmeye göre inovasyon; firma, kurum veya devlet içi uygulamalarda, dış ilişkilerde ve organizasyonlarda fark yaratacak kadar iyileştirilmiş ya da yeni üretilmiş bir ürün ya da hizmetin yeni bir pazarlama stratejisiyle gerçekleştirilmesidir. Bu kavram tam anlamıyla iş olanaklarını arttırmakta ve sürdürülebilir bir üretim politikasını hedeflemektedir.
Tüm ürün ve hizmetlere son derece hızlı ve kolay bir şekilde ulaşılabilen günümüzde, rakip firmalardan ayrılmak oldukça önemlidir. Bu noktada inovasyonu önemli bir rol oynamaktadır. E-ticaret sektöründe inovasyon politikasından yararlanan firmalar, rakip firmaların önüne geçmektedir.
E-Ticaret’te Yararlanılan İnovasyon Türleri Nelerdir?
İnovasyon politikası; çeşitli firma, kurum hatta devletin regülasyon, finansman ve bilgi akışını düzenleyerek kurumlar arası etkileşimi ön plana çıkarmaktadır. 4 farklı inovasyon türü bulunmaktadır. E-ticaret sisteminde de yararlanılan bu inovasyon türleri şunlardır:
- Ürün inovasyonu
- Hizmet inovasyonu
- Pazarlama inovasyonu
- Organizasyonel inovasyonu
Sıraladığımız inovasyon türlerinin tanımlarından ve örneklerinden detaylı bir şekilde bahsedeceğiz.
Ürün İnovasyonu
Herhangi bir yeni ürünün piyasaya sürülmesi ya da piyasada var olan ürünün iyileştirilmesi sürecini anlatmak için ürün inovasyonu kavramı kullanılmaktadır. Günlük hayatta kullanılan ve geçmişe bakıldığında gerek tasarım gerekse işlevsel olarak sürekli değiştiği gözlemlenen pek çok şey ürün inovasyonu sonucunda ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle teknolojik inovasyon olarak da bilinmektedir. Ürün inovasyonuna örnek verecek olursak:
- Cep telefonlarının zaman içerisinde akıllı telefona dönüşmesi
- Televizyon ekranlarının genişleyerek incelmesi ve HD görüntü kalitesi sunması
- Robot elektrikli süpürgeler
ürün inovasyonuna örnek olarak verilebilmektedir.
Hizmet İnovasyonu
Piyasa içerisinde daha önce var olmayan yeni bir hizmetin sunulması veya sunulan hizmetin iyileştirilip geliştirilmesi hizmet inovasyonu olarak tanımlanmaktadır. Bu inovasyon türü, tüketicilere daha kolay ve daha konforlu bir deneyim sunmayı amaçlamaktadır. Hizmet inovasyonu örnekleri aşağıdaki gibidir:
- Bla Bla Car uygulaması hizmet inovasyonuna örnektir. Bu uygulama, kişilerin şehirlerarası yolculuklarda aynı yöne giden diğer kişilerle araç paylaşımına imkan vermektedir. Böylelikle kullanıcılar daha düşük maliyetlerle ve araba konforuyla yolculuk yapabilmektedir.
- Süpermarketlerin sanal mağazalar açması da hizmet inovasyonuna örnektir. Bu sayede kullanıcıların evden çıkmasına gerek kalmadan satın aldıkları ürünler kapılarına gelmektedir.
Pazarlama İnovasyonu
Ürün veya hizmetlerin daha kullanışlı ve daha dikkat çekici bir şekilde geliştirilerek farklı pazarlama stratejileriyle tekrar piyasaya sunulmasına pazarlama inovasyonu denilmektedir. Bu inovasyon türü, tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlerin piyasada başarılı olmasını amaçlamaktadır. Pazarlama inovasyonuna örnek olarak;
- Deterjanların, şampuanların, içeceklerin vb. ürünlerin yeni ambalajlarda satışa sunulması,
- Diş macunlarının, ketçap ve mayonez şişelerinin baş aşağı olarak durması,
- Çocuk yataklarının yarış arabası, uzay gemisi, prenses yatağı olarak tasarlanması
Verilebilmektedir.
Organizasyonel İnovasyon
Operasyonel inovasyon; rekabet koşullarına uyum sağlayabilmek veya pazardaki mevcut yerini koruyabilmek amacıyla firma ya da kurum içi organizasyonların çalışma sistemlerinin değişerek yenilikçi bir bakış açısının benimsenmesidir. Organizasyonel inovasyona verilebilecek örnekler aşağıdaki gibidir:
- Müşteri memnuniyetini ölçmek için yararlanılan araçların değiştirilmesi örneğin, bir ajansla çalışmak yerine yazılım firmasının tercih edilmesi
- Sadece müşterilerden gelen siparişlerin üzerine üretim yaparak, tasarım ve satış süreçlerini bir arada entegre ederek daha küçük fakat oldukça verimli ekiplerle çalışılması